Opinie: People Farmers

Deze opinie verscheen op 10 mei 2017 in de papieren en digitale versie van De Morgen.

PEOPLE FARMERS

U las gisteren al in De Morgen over het ondertussen infameuze Britse bedrijf Cambridge Analytica: een shady bedrijfje dat gebeurtenissen zoals Brexit de verkiezing van Trump kon beïnvloeden door illustere geldschieters en doorgedreven data-analyse. Ze doen aan politieke microtargeting: De juiste boodschap bij de juiste persoon, op het juiste moment, voor een maximale impact. Big Data is Big Business.

Voor we collectief aluminium hoedjes beginnen vouwen, is het belangrijk om na te gaan hoe het zo ver is kunnen komen. Bedrijven zoals Cambridge Analytica kunnen enkel effectief zijn door toegang te hebben tot massieve hoeveelheden persoonlijke data. Zij – en andere behavioral advertising tech bedrijven – zijn de reden dat ons wereldwijde web het laatste decennium steeds sneller getransformeerd is van een informatiebron naar een advertentie-beerput. Op nagenoeg elke website draaien processen om u te profileren en deze data achteraf voor grof geld te verhandelen in een onzichtbare miljoenenindustrie. Niets is écht gratis. Websites bieden u “gratis content” waarvoor u eigenlijk betaalt met uw psychologisch profiel. Zonder medeweten of toestemming. Hetzelfde geldt voor de apps op uw smartphone, die steeds hongeriger om zich heen grijpen naar uw berichten, foto’s en contactpersonen.

Grote spelers zoals Google en Facebook zijn getransformeerd in people farmers. Zuckerberg mag op een podium zoveel filantropisch filosoferen over zijn bedrijf als hij wil, feit blijft dat Facebook zich dagelijks wentelt in de lelijkste uitwassen van Surveillance Capitalism. Een recent voorbeeld illustreert dit perfect: het bedrijf stond aan adverteerders toe om producten te marketen bij een subgroep van jongeren die volgens de interne Facebook-gedragsanalyse momenteel een laag zelfbeeld hadden. Want uit depressieve onzekere jeugd valt meer geld te slaan!

We kunnen ons in zekere mate beschermen tegen online tracking: er zijn een waaier aan tools beschikbaar om jezelf te anonimiseren op het internet, gaande van advertentie en tracking-blockers voor je browser tot anonieme netwerken zoals TOR. Hoewel ik de ontwikkeling en gebruik van deze tools enkel kan aanmoedigen, zijn ze slechts pleisters op een steeds groter wordend aantal wonden. Vaak worden ze ook enkel gebruikt door mensen met een zekere technische expertise.

Het wordt dringend tijd om het verzamelen van persoonlijke data op het wereldwijde web eindelijk eens streng juridisch te reguleren, zodat iédereen kan beschermd worden. Voorlopig hebben de halfzachte pogingen van de Europese Unie (zie: de cookiewet) weinig effect. Vaak wordt er geopperd om “in samenwerking met de bedrijven naar een oplossing te zoeken”. Maar hierin ligt net het probleem: de Google en Facebooks van deze wereld hebben geen enkele drijfveer om de scheve situatie recht te zetten: het geld blijft immers binnenstromen. De controle over persoonlijke data uit de klauwen worstelen van multinationals en terug in handen van gebruikers leggen wordt een aartsmoeilijke klus, maar de noodzaak wordt elke dag steeds duidelijker.

Vint Cerf, een van de grondleggers van het internet, zei ooit: “The Internet is a mirror that reflects the society in which we live. If you don’t like what you see, change society, don’t break the mirror.” Ik vrees dat we ondertussen al stevig op de scherven aan het trappen zijn.


 

Comments are closed.