Eerste hulp bij grafiekongevallen

Naar aanleiding van de (al dan niet opzettelijk) misleidende grafieken van meerdere politieke partijen die de laatste tijd de ronde doen op sociale media, hier enkele basisregels voor het maken van correcte grafieken. (Voor de nieuwscontext, zie hier of hier).

  • Beschrijf je data en label je datapunten. Zonder aanduiding van wat elke as voorstelt weten we niet wat we aan het bekijken zijn. Het tweede is groter dan het eerste! Hoera! Maar wat is het? Asielaanvragen? Poesjes? Hoogte van balkjes?

  • Let op de schaal. Zorg ervoor dat àlle datapunten op je grafiek dezelfde schaal hanteren. Anders is 2047 al snel meer dan 3000. Op deze manier wordt érg vaak valsgespeeld.

  • Geef het begin en einde van de assen aan: Begint de grafiek op 0 of op 2000? Groot verschil. Kijk maar eens wat voor een GIGANTISCHE STIJGING deze blauwe data maakt van 2047 naar 2050. ZOMG!

  • Combineer geen gemiddeldes met absolute waarden. Dat werkt verwarrend en vertekent de realiteit.

  • Voeg een legende toe: In het geval van een veelvoud aan kleuren of een mix van twee grafieksoorten, voeg een legende toe. Anders wordt het al gauw onverzichtelijk.
  • Voeg eenheden toe: Wat heeft u het liefst: Verplicht 1000 ml of 1000 liter Heineken drinken? Een eenheid maakt al snel het verschil.
  • Plaats een link naar de ruwe data die je gebruikte. Zo kan iedereen de grafiek hergenereren én verifiëren. Vox plaatst bijvoorbeeld onder al zijn grafieken een link met “get the data”. Zo kunnen mensen de ruwe data ook verifiëren met andere bronnen, zonder dat ze met (digitale) meetlat op je afbeeldingen moeten gaan knoeien.
  • Gebruik een rekenkundig programma om je grafieken te genereren. Gepruts en geschuif in een programma dat gericht is op grafisch ontwerp (Photoshop, Indesign) leidt enkel maar tot fouten.
  • Publiceer een correctie indien een gepubliceerde grafiek fouten bevat. Iedereen maakt fouten, maar het is dan wel netjes om deze recht te zetten.
  • Meer tips te vinden op:
    • http://flowingdata.com/2010/07/22/7-basic-rules-for-making-charts-and-graphs/
    • https://hackerspace.kinja.com/5-rules-for-making-graphs-1605706367

Succes en veel liefs,
@jbaert